شهر اردبیل
واژه اردبیل؛ واژه ای اوستایی است که از دو کلمه آرتا ( مقدس ) و ویل ( شهر ) به معنی شهر مقدس ترکیب شده است. این استان در شمال غرب ایران واقع شده و حدود یک درصد از مساحت کل کشور را در بر می گیرد. این خطه با اهمیت از کشور ایران؛ در برگیرنده جاذبه های فرهنگی, اجتماعی, طبیعی و تاریخی متعددی است و با دارا بودن اقتصاد پررونق کشاورزی و دام داری و وجود منابع معدنی غنی در شمار مناطق بااهمیت و پر رونق ایران است. وضعیت خاص زمین شناسی و توپوگرافی منطقه؛ باعث ایجاد چشم اندازهای طبیعی وجذابی شده که نشان از غنای طبیعی منطقه دارد. استان اردبیل به لحاظ ژئوتوریستی در بر گیرنده بالاترین دریاچه آب شیرین جهان درقله سبلان است. سبلان خود به تنهایی شکوه دشت های سبز، عظمت اقتدار و برف پوش آبی های دوردست آسمان را به نمایش می گذارد که در دامنه های آن می توان کمیاب ترین چشم اندازهای اجتماعی و فرهنگی را دید. در سبلان بهار به بهار می توان نظاره گر گر ایل بود که برای نفس کشیدن و برای دست ساییدن به خاک سبلان و برای دویدن در پی گله های گوسفندان و برای شنیدن هیاهوی بی تاب زنبوران عسل و برای استشمام عطر گل های رنگارنگ وحشی و برای سلام دادن به سبلان می آیند. مکان های دیدنی و تاریخی استان اردبیل به لحاظ طبیعی, تاریخی, اجتماعی و فرهنگی ازمناطق پررونق و ارزشمند ایران است. وضعیت خاص زمین شناسی و توپوگرافی منطقه باعث ایجاد جاذبه های طبیعی و چشم اندازهای بسیار زیبایی شده و بر غنای طبیعی منطقه افزوده است. در بیش تر شهرستان های استان؛ آثار طبیعی و تاریخی زیادی پراکنده شده اند. کوهستان پرشکوه سبلان با قله آتشفشانی سبلان و چشمه های آب گرم و دریاچه های طبیعی کوچک ولی پرشمار، مهم ترین جاذبه طبیعی شهرستان اردبیل محسوب می شود. آبشار گورگور سبلان که در شهرستان گرمی واقع شده، گردنه ناو خلخال که از داخل جنگل های طالش به جاده رشت وآستارا متصل می شود و گردنه حیران که یکی اززیباترین و بی نظیرترین چشم اندازهای طبیعی ایران است, در این استان واقع شده است. زندگی با صفا و دور از دنیای صنعتی عشایر شاهسون و دیگر ایل ها در دامنه های سبلان به راستی حیرت هر بازدید کننده ای را بر می انگیزد. استان اردبیل هم چنین دارای بناهای تاریخی و مکان های دیدنی زیادی است که برخی از آن ها هم چون بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی شامل بناهای متعدد از دوره های مختلف می شود و با رفتن به یک مکان دیدنی می توان از چندین اثر تاریخی و قدیمی بازدید کرد. تپه های باستانی، حمام های قدیمی، عمارت های بزرگ، گورستان های مشاهیر و بقعه های مقدس و تاریخی از دیگر دیدنی های شهرستان اردبیل هستند که در کنار صنایع دستی و جاذبه های اجتماعی و فرهنگی منطقه جاذبه های کم نظیری را فراهم کرده اند. صنایع و معادن صنایع استان اردبیل در دو گروه صنایع دستی و صنایع ماشینی قابل بررسی است. صنایع دستی استان اردبیل بیش تر توسط عشایر و ساکنان شهرها و روستاهای کوچک منطقه صورت می گیرد. از مهم ترین صنایع دستی این استان میتوان به گلیم، مسند، شال بافی، بافت جورابهای پشمی، قلاب بافی، پشتی بافی، خورجین بافی، جاجیم، ورنی و بافته های عشایری اشاره کرد. صنایع ماشینی این منطقه نیز در راستای مواد اولیه موجود در معادن استان شکل گرفته اند. توجه به ویژگی های زمین شناسی و ساختاری تنوع منابع معدنی استان اردبیل در خور توجه است. در بخش شمالی استان ، دشت مغان بخشی از حوضه هیدروکربوری گسترده ای است که از گرگان تا حاشیه جنوبی دریای خزر و شمال استان اردبیل ادامه دارد. در قسمت جنوب شرقی استان (ماسوله ، خلخال ) در رسوبات تخریبی - کربناتی آثاری از کانی سازی سرب ، روی ، مس ، باریت …… دیده شده است. در بخش وسیعی از استان ، ولگانیسم شده سنوزوئیک و هم چنین گرانیتوئیدهای نفوذی این زمان که همراه با محلولهای هیدروترمالی و دگرسانی پیشرفته بوده سبب انباشت ذخایر فلزی مس ، سرب ، روی ، طلا شده است. نواحی مورد نظر بخشی از نوار مس دارد قفقاز - سونگون است که از طریق قوشه داغ، سیلان،مجدر،هشتجین، تامقطع طارم زنجان ادامه می یابد. کشاورزی و دام داری مراتع کوه سبلان و دیگر کوه های استان اردبیل سبب وجود رونق نسبی در دام داری استان اردبیل شده است. در این استان بیش از پنج میلیون واحد دامی، منشأ تولید و عرضه گوشت و محصولات لبنی است. پرورش زنبور و تولید عسل مرغوب یکی دیگر از فعالیتهای اقتصادی است که در اردبیل رونق بسیار دارد و عسل به عنوان سوغات این شهرستان شهرت ملی یافته است. پرورش نوعی ماهی قزل آلا نیز به نام رنگین کمان در دریاچه طبیعی نئور اردبیل صورت میگیرد که از نظر مزه و کیفیت غذایی از بهترین وخوش مزه ترین ماهی ها است. وجه تسمیه و پیشینه تاریخی همانطور که می دانیم واژه اردبیل واژه ای اوستایی است که از دو کلمه آرتا ( مقدس ) و ویل ( شهر ) به معنی شهر مقدس ترکیب شده است. به روایت اوستا زرتشت پیامبر ایرانی در کنار رود دائی یتا که امروزه ارس نامیده می شود به دنیا آمد و کتاب خود را در سبلان نوشت و برای ترویج دین خود، روی به شهر بازان پیروز آورد. عده ای به او گرویدند و در این ناحیه جنگی میان زرتشتیان و بت پرستان روی داد که در این جنگ زرتشتیان بر همه روستاها و قصبه های اطراف اردبیل دست یافتند و به افتخار این پیروزی آتشکده ای در اردبیل بنا کردند که امروزه آثار آن در سه فرسنگی این شهر در دهکده ای به نام آتشگاه باقی مانده است. اردبیل در دوره اشکانیان و در میان شهرهای آذربایجان جایگاه ویژه ای داشت. نوشته اند که قهرمانان آذربایجان به نام دهام که از پهلوانان و از نژاد کیان بوده اند، در این دوره از اردبیل برخاسته اند. به این ترتیب، بنای اردبیل را بسیار کهن تر از زمان ساسانی باید دانست. پیش از دوره اسلامی آذربایجان دارای دو مرکز اصلی بود: یکی از این دو مرکز گنجک( به ارمنی گنزک ) بود که همان تخت سلیمان امروزی است، اما نام مرکز دیگر در جغرافیای استرابن از قلم افتاده است. در دوره اسلامی این دو مرکز را شیز و اردبیل خوانده اند. می گویند اردبیل بدون شک مرکز تابستانی آذربایجان بوده است. از اواسط تا اواخر دوره ساسانی، اردبیل به تنهایی مرکز آذربایجان به شمار می رفت و سکه های دوره پارتی و ساسانی در این منطقه با علامت اربارات ضرب می شده است. اردبیل به هنگام فتح آذربایجان به دست مسلمانان هم چنان پایتخت این منطقه و مقر مرزبان آن بود. در دوره ایلخانان گرچه تبریز، به عنوان شهر مهم آذربایجان رو به رشد بود و از لحاظ سیاسی جایگزین اردبیل به شمار می آمد اما اردبیل نیز به عنوان دارالارشاد هنوز از جایگاهی خاص برخوردار بود.اردبیل در دوره صفوی از لحاظ سیاسی و اقتصادی سرآمد شهرهای ایران بود. شاه اسماعیل صفوی قیام خود را از اردبیل آغاز کرد. این شهر در مسیر شاه راه تجاری ایران و اروپا قرار داشت و ابریشم وارده از گیلان، از طریق اردبیل به اروپا صادر می شد. این امر در پیشرفت اقتصادی و افزایش درآمد مردم تاثیری مهم داشت. اردبیل دردوره قاجاریه رونق و شکوه گذشته را باز نیافت و وسعت آن به حدود یک سوم وسعت شیراز می رسید. این منطقه به دلیل قابلیت های بالای اقتصادی, فرهنگی و تجاری در سال 1372 به صورت استان جداگانه از آذربایجان شرقی درآمد و شهرستان ها, شهرها, دهستان ها و روستاهای زیادی را در برگرفت. هر چند اردبیل به استانی مستقل و جداگانه تبدیل شده, اما تاریخ آن با تاریخ سرزمین آذربایجان چندان در آمیخته که بدون توجه به موقعیت تاریخی آذربایجان نمیتوان سخن از موقعیت تاریخی اردبیل به میان آورد. مشخصات جغرافیایی استان اردبیل در شمال غربی فلات ایران، حدود یک درصد مساحت ایران را تشکیل میدهد. این استان از شمال به رود ارس، دشت مغان و بالها رود در جمهوری آذربایجان، از شرق به رشته کوه های طالش و بغرو در استان گیلان، از جنوب به رشته کوه ها، دره ها و جلگههای به هم پیوسته استان زنجان و از غرب به استان آذربایجان شرقی محدود است. از نظر مختصات جغرافیایی مدارهای 45 دقیقه و 37 درجه و 42 دقیقه و 39 درجه شمالی، منتهی الیه شمالی و جنوبی، و نصف النهارهای 55 دقیقه و48 درجه و سه دقیقه و 47 درجه منتهی الیه غربی و شرقی استان را مشخص میکنند. بر اساس آخرین تقسیمات کشوری این استان دارای 9 شهرستان و تعداد زیادی شهر, دهستان و روستا بوده است. شهرستان های استان اردبیل عبارتند از: اردبیل, بیله سوار, پارس آباد, خلخال, کوثر(گیوی), گرمی, مشگین شهر, نمین و نیر. بر اساس آخرین سرشماری رسمی سال 1375 جمعیت استان اردبیل 1183364 نفر بوده است. بیش ترجمعیت استان؛ آذری زبان هستند و میهمان نوازی و رعایت آداب و رسوم خاص آذری ها از ویژگی های مردم استان است. بانک تجارت در استان اردبیل بانک تجارت در استان اردبیل دارای 30 شعبه و 3 باجه میباشد. و همچنین 22 دستگاه ATM در شعبات استان فعال میباشد. آدرس و شماره تلفن شعب تحت پوشش مدیریت بانک تجارت استان اردبیل 1 -مـرکزی اردبیـل- 13000 --2249330 2238221 اردبیل ـ میدان سرچشمه - خ امام - روبروی مسجد سرچشمه 2 -میدان امام خمینی اردبیـل- 13010 --3336070 3337692 اردبیل ـ خ امام - جنب بازار - میدان مصلـی 3 -شـریعتی اردبیـل - 13020 --2240139 2240622 اردبیل ـ خ شریعتی - جنب مسجد نواب صفوی - سه راه دانش 4 -بعثت اردبیـل- 13030 --6613494 6614757 اردبیل ـ خ بعثت - جنب بازار بزرگ آهن فروشان - فاز یک 5 -جام جم اردبیـل- 13040 --8813730 8813736 اردبیل - خ جام جم - پایین تراز میدان جهاد- روبروی نمایندگی ایران خودرو 6 -شهید بهشتی اردبیـل- 13050 --3332500 3330618 اردبیل – خیابان آیت ا... کاشانی - روبروی مسجد محمدیه 7 -شهــداء اردبیل - 13060 --4455765 4455765 اردبیل- بزرگـراه شهداء - روبروی مسجد ائمه 8 -جمهوری اسلامی اردبیـل- 13070 --3330873 3335057 اردبیل - خ جمهوری - نرسیده به میدان مخابـرات 9 -وحدت اسلامی اردبیـل - 13080 --4458706 4440901 اردبیل - خیابان وحدت اسلامی 10 -میدان آزادی اردبیـل- 13090 --3334521 3330967 اردبیل - خیابان امام – بالاتر از میدان آزادی - روبروی ساختمان راه و ترابری 11 -نیــار اردبیـل - 13100 --6640260 6640088 اردبیل - روستای نیار 12 -علی دائی اردبیـل - 13110 --3356967 3355496 اردبیل – خ آیت ا... کاشانی - چهارراه پیرعبدالملک – جنب مسجد پیرعبدالملک 13 -مــبارزان اردبیـل- 13120 --3339498 3339498 اردبیل – خ آیت ا... بهشتی - حد فاصل میدان قیام و میدان مبارزان 14 -نیـــر- 13130 3823151 --3823131 نیــر - خیابان امام خمینی 15 -امام خمینی خــلخال - 13140 --4227177 4223436 خــلخال – خیابان امام خمینی - روبروی بانک رفاه کارگران 16 -مـرکـزی خــلخال - 13150 --4222090 4223222 خــلخال – میدان آزادی - روبروی بانک ملت 17 -شهید بهشتی پارس آبــاد- 13160 --7286577 7223713 پارس آباد – خیابان شهید بهشتی 18 -مـرکزی گــرمی - 13170 --6221879 6223313 گـرمی – خیابان امام خمینی – روبروی ساختمان شهـرداری 19 -مـرکزی مشکین شهـر - 13180 --5220599 5223100 مشگین شهر - خ امام خمینی - جنب بانک مسکن 20 -امام خمینی مشگین شهـر- 13190 --5230665 5230665 مشگین شهر - خ امام خمینی - بطرف دروازه اهـر 21 -بیله سـوار - 13200 --8446990 8222811 بیله سـوار - فلکه شهـرداری 22 -هـلال احمــر گرمی- 13210 --6244410 6243262 گـرمی - خیابان شهید بهشتی ( هلال احمر ) - بالاتر از اداره برق 23 -نمــین - 13220 --3225959 3222092 نمـین - خیابان امام خمینی - روبروی بانک سپه 24 -مـرکزی پارس آبـاد- 13240 --7227040 7287056 پارس آباد – خیابان امام خمینی - جنب بانک ملی و سپه 25 -بـازار بـزرگ اردبیــل - 13250 --3356663 3360008 اردبیل - بازار خـراطان 26 -دانـشگاه اردبیـل- 13260 --5513638 5511315 اردبیل - خیابان دانشـگاه - جنب دانشگاه محقق اردبیلی 27 -پهلوان حسین رضازاده - 13270 --2235362 2235362 اردبیل - خیابان امام خمینی - ما بین میدان شریعتی و ایستگاه سرعین 28 -حافـظ اردبیـل -13280 --7713558 7713076 اردبیل - چهـارراه حافظ - روبروی دانشگاه آزاد 29 -بسیج اردبیـل- 13290 --7710132 7715130 اردبیل - خ امام خمینی - ما بین میدان ارتش و بسیج 30 -شیخ صفی الدین اردبیل - 13330 --4448619 4448617 اردبیل - میدان عالی قاپو – بطرف چهارراه باغمیشه 31 -باجه سرعین - 13310 --2224681 2224680 سـرعین - خ امام خمینی - جنب بانک کشاورزی 32 -باجـه کوثـر - 13230 4923576 --4923203 کوثـر - خیابان شهید بهشتی 33 -باجه صدا و سیما - 13910 --8817333 8817331 اردبیل - خ جام جم - مستقر در محوطه اداری - مرکز صدا و سیمای اردبیل
