چک امن دیجیتال (چکاد)
چک دیجیتال نوع جدیدی از چک است که سرعت، دقت و امنیت بیشتری در عملکرد و نقد شوندگی نسبت به چک‌های کاغذی دارد و تمام قوانین چک کاغذی برای آن قابل اجراست و با امضای الکترونیکی اعتبار پیدا میکند. به همین منظور، سامانه چک دیجیتال با هدف ایجاد بستری برای ارائه چک امن دیجیتال و رفع مخاطرات احتمالی چک‌های کاغذی راه‌اندازی شده است که امکان مدیریت و نظارت آنلاین مبادله چک را برای شبکه بانکی و بانک مرکزی فراهم میکند. از مزایای چک دیجیتال می‌توان به سرعت زیاد در ثبت و پردازش، عدم نیاز به ارسال نسخه فیزیکی چک، حذف نگرانی افراد در خصوص ثبت چک در سامانه و امنیت بالا و عدم امکان سرقت یا تحریف چک اشاره کرد.
طبق تبصره ذیل ماده 1 قانون اصلاح قانون چک (اطلاعیه شماره 10350 مورخ 1397/09/03 )بانک مرکزی مکلف گردید اقدامات لازم جهت اجرائی نمودن چک دیجیتال را فراهم و بانک‌ها نیز ملزم گردیدند بر اساس دستورالعمل‌های مربوطه در این خصوص خدمت چک دیجیتال را به مشتریان ارائه نمایند.
رویکرد اصلی چک مزبور مبتنی بر به حداقل رساندن مخاطرات و کاستی‌های موجود در فرایندهای چک کاغذی و ارائه روش امن برای مشتریان و بانک‌ها است.
مزایای چک دیجیتال (چکاد)
یکی از مهم‌ترین مزایای چک دیجیتال امنیت بالای آن است. چراکه با اعتبارسنجی وضعیت اعتبار بانکی صادر کننده مشخص می‌شود، امکان سرقت یا تحریف آن وجود ندارد و شما می‌توانید در صورت مشاهده اولین تخلف، چک را به‌راحتی مسدود کنید. از دیگر مزایای مهم این چک‌ها به موارد ذیل می‌توان اشاره کرد:
جلوگیری از سوء استفاده و تغییر در برگ چک دیجیتال
صرفه‌جویی در مصرف کاغذ
حذف مراحل زمان‌گیر مثل جابه‌جایی، دسته‌بندی و حسابداری چک‌ها
مدیریت ریسک بهتر
سرعت بالای فرآیندهای صدور و پرداخت چک
عدم نگرانی افراد در خصوص ثبت چک در سامانه پیچک
معرفی شرایط ارائه چک دیجیتال (چکاد)
- چک دیجیتال بر اساس یک رکورد داده اطلاعاتی بوده و مبتنی بر تصویر چک نیست.
- در سامانه چک دیجیتال، صادرکنندگان چک می‌باید دارای گواهی امضاء دیجیتال نماد بانک مرکزی ج.ا.ا بوده که در حال حاضر امکان ثبت‌نام و امضاء از طریق اپلیکیشن "هامون" فراهم‌شده است .
- دسترسی به سامانه مزبور با دریافت اپلیکیشن هامون و ثبت‌نام و احراز هویت از طریق اپلیکیشن مزبور و با پرداخت کارمزد مربوطه میسر است.
- سرویس‌های مربوط به سامانه چک دیجیتال شامل فعال‌سازی و به‌روزرسانی پروفایل، غیرفعال سازی ، استعلام وضعیت پروفایل مشتری ، درخواست دسته‌چک دیجیتال، صدور، انتقال، مسدودی/رفع مسدودی، استعلام، ابطال و عودت چک بوده و در حال حاضر از طریق سامانه همراه بانک قابل انجام است .
- فرایندهای فعال‌سازی و بروز رسانی پروفایل ، ثبت چک، ابطال ، ضمانت چک ، مسدودی و رفع مسدودی در سامانه مبتنی بر امضای دیجیتال نماد است .
- در حال حاضر ارائه خدمت صدور چک دیجیتال از طریق درگاه موبایل بانک و برای اشخاص حقیقی امکان‌پذیر است.
- امکان صدور چک دیجیتال در وجه ذینفع حقیقی ، حقوقی و مشترک وجود دارد.
- تمامی قوانین و مقررات حاکم بر چک فیزیکی (به‌جز موارد مرتبط با فیزیک چک) شامل چک دیجیتال نیز می‌شود. در این خصوص فرایندهای پاس ، صدور برگشتی ، رفع سوء اثر ، مسدودی و .... مشابه فرایندهای چک کاغذی است.
- درصورتی‌که یک حساب از قبل دارای دسته‌چک کاغذی باشد، در زمان درخواست مجدد دسته‌چک امکان دریافت دسته‌چک دیجیتال یا کاغذی برای حساب مزبور وجود دارد که مشتری حسب درخواست خود می‌تواند یکی از این دو نوع چک را از بانک تقاضا کند.
- در زمان اختصاص دسته‌چک دیجیتال، کلیه کنترل‌های مربوط به عدم سابقه چک برگشتی، بدهی غیر جاری، تعیین تکلیف %80 از برگه‌های آخرین دسته‌چک (مطابق رویه تعیین‌شده برای دسته‌چک‌های بنفش‌رنگ)و ... مشابه فرایند صدور چک کاغذی، توسط سامانه صیاد صورت می‌پذیرد.
تبصره : ارائه دسته‌چک دیجیتال با لحاظ بازگشت 80 درصد از برگه‌های آخرین دسته‌چک دیجیتال وی صورت پذیرفته و منفک از وضعیت برگه‌های دسته‌چک کاغذی قبلی وی خواهد بود. لیکن به‌منظور مدیریت و کاهش مخاطرات احتمالی ناشی از تحویل دو دسته‌چک کاغذی و دیجیتال به‌صورت هم‌زمان به متقاضی، دسته‌چک دیجیتال حداکثر به میزان ده برگی توسط سامانه صیاد صادر و قابل‌ارائه است
- چک دیجیتال مشابه چک‌های عادی ، دارای شناسه صیادی منحصربه‌فرد است که در صورت احراز شرایط صدور دسته‌چک از سوی سامانه صیاد بانک مرکزی به هر برگه چک اختصاص می‌یابد.
- سری و سریال دسته‌چک دیجیتال در زمان اختصاص دسته‌چک به مشتری، به‌صورت مجازی توسط سامانه جامع چک تولید و به هر یک از شناسه‌های صیادی برگه چک‌های دیجیتال اختصاص می‌یابد.
- در حال حاضر بابت صدور دسته‌چک دیجیتال ، کارمزدی از مشتری دریافت نمی‌شود.
- در زمان صدور چک دیجیتال، لزومی به تأیید/عدم‌تأیید چک توسط دریافت‌کننده (ذینفع) نبوده و چک به‌صورت پیش‌فرض تأیید و پس از صدور در کارتابل گیرنده چک قرار می‌گیرد.
- پس از صدور چک دیجیتال ، ذینفع چک می‌تواند بر اساس شناسه صیادی چک و با استفاده از سرویس استعلام از صحت اطلاعات و نهایی شدن صدور چک دیجیتال مطلع شود.
- الزامی به داشتن امضای دیجیتال برای ذینفع چک جهت انتقال ، عودت و نقد شوندگی چک به‌صورت غیرحضوری نیست.
- در صورت راه اندازی سامانه چک دیجیتال توسط سایر بانک ها، امکان تبادل چک های الکترونیکی از طریق سامانه چکاوک فراهم است.
- جهت نقد نمودن چک دیجیتال ذینفع می‌تواند به یکی از شعب بانک مراجعه نماید و یا در صورت داشتن حساب در بانک تجارت از طریق همراه بانک تجارت نسبت به پرداخت غیرحضوری چک و انتقال وجه به‌حساب خود اقدام کند.
پرداخت چک دیجیتال (چکاد) از طریق شعب
- دارنده چک دیجیتال می‌تواند به‌صورت حضوری به یکی از شعب بانک مراجعه نموده و تقاضای دریافت وجه چک را اعلام کند.در صورت درخواست دارنده چک دیجیتال، امکان واگذاری چک از طریق سامانه چکاوک برای وصول چک های عهده سایر بانک ها فراهم است.
- فرایند پرداخت چک دیجیتال همانند چک کاغذی بوده و با ورود اطلاعات چک ، استعلام‌های مربوطه از سامانه صیاد صورت می‌پذیرد و چنانچه شرایط پرداخت فراهم باشد، چک پاس می‌شود.
چک امن دیجیتال (چکاد) بانک تجارت
راهنمای استفاده از خدمات چک امن دیجیتال بانک تجارت
آخرین تاریخ به روزرسانی: شهریور ماه 1402
